Jeśli jesteś przedsiębiorcą zajmującym się uprawą roślin w tunelach foliowych, na pewno zdajesz sobie sprawę z wyzwań, które stoją na drodze do obfitych zbiorów. Znalezienie równowagi między zapewnieniem roślinom odpowiednich warunków do wzrostu a utrzymaniem kosztów na niskim poziomie może być trudne. Dodatkowo, zmienne warunki atmosferyczne mogą dodatkowo skomplikować to zadanie. Ale nie martw się! Może warto zastanowić się, czy twoje obecne pojedyncze tunele są wystarczająco efektywne, czy może powinieneś rozważyć tzw. tunele zblokowane, które mogą być lepsze dla twojego rodzaju uprawy.
Spis treści
Ale co to jest tunel zablokowany?
Jeśli jesteś nowy w branży, możesz nie być jeszcze zaznajomiony z tym terminem. Tunele zblokowane to specyficzny rodzaj konstrukcji, w której każdy pojedynczy blok łączy się z kolejnym, tworząc wspólne zadaszenie. Tak jak standardowe tunele, mogą one mieć różne kształty łuków sklepienia, takie jak gotycki kształt przęsła z charakterystycznym zagięciem na wierzchołku lub gładki, łukowy. Wybór kształtu zależy od tego, do jakiego rodzaju uprawy będzie służył tunel – do całorocznej czy sezonowej. Tunele zblokowane zazwyczaj mają rozwiązania, które ułatwiają np. łatwe usunięcie pokrywy śnieżnej czy odpływ wody deszczowej, co znacznie ułatwia prowadzenie upraw i chroni ramę tunelu przed nadmiernym obciążeniem.
Cechy zblokowanych tuneli foliowych
Tunele zblokowane są zbudowane na wytrzymałych stelażach z ocynkowanych rur stalowych, co pozwala na budowę tuneli o ogromnych powierzchniach. Niektóre z nich mogą osłaniać powierzchnię nawet kilku hektarów! W ich przypadku warto postawić na rury montażowe ocynkowane metodą ogniową, ponieważ stworzona w ten sposób warstwa ochronna jest znacznie grubsza i wytrzymalsza w porównaniu do tej uzyskanej metodą galwaniczną. Ponieważ tego rodzaju osłony często są kompleksami półotwartymi, ich elementy konstrukcyjne są równocześnie bardziej narażone na niekorzystne czynniki zewnętrzne. W przypadku pojedynczych tuneli znacznie częściej spotkać można zamknięte obiekty, ale wszystko zależy od twoich preferencji i wymagań uprawowych.
Rura okrągła czy owalna?
Pałąki tuneli zblokowanych mogą być wykonane z rury okrągłej lub owalnej. Zaletą rury owalnej w stosunku do rury okrągłej jest jej zwiększona wytrzymałość na siły działające od góry oraz prostopadle do długości tunelu. Nie mniej jednak rura owalna cechuje się mniejszą wytrzymałością na wszelkie siły działające na fronty tunelu zblokowanego jak i skierowane ukośnie do długości tunelu. W przypadku rury okrągłej nie ma tego efektu. Jest ona tak samo wytrzymała w każdym punkcie tunelu.
| Typowa rura stosowana przy szerokości 8m | Rura okrągła Fi48.3×2.0 | Rura okrągła Fi60.0x1.5 | Rura owalna 80x40x1.5 |
|---|---|---|---|
| Moment zginający (M) na siły działające od góry o raz prostopadle do tunelu | 0.9 kN·m | 1.1 kN·m | 1.2 kN·m |
| Moment zginający (M) siły działające na fronty oraz ukośnie do tunelu | 0.9 kN·m | 1.1 kN·m | 0.8 kN·m |
Oczywiście można zwiększyć wytrzymałość rury owalnej na siły ukośne oraz od frontu. Wiąże się to jednak ze zwiększeniem gęstości ilości nóg i/lub grubości ścianki rury owalnej, która zazwyczaj jest cieńsza niż z rury okrągłej przy tym samym skoku pomiędzy kabłąkami . Działanie takie przynosi pożądany, efekt jednak wiąże się z dodatkowymi nakładami finansowymi, co może się okazać ekonomicznie nieuzasadnione w stosunku do wyboru rury okrągłej, która przy zwiększonym skoku również uzyska dodatkową odporność na siły od góry jak i prostopadłe działające na tunel.
Kto już z nich korzysta?
Tunele zblokowane są często wybierane przez przedsiębiorców związanych z branżą owocową. Dlaczego? Przede wszystkim dlatego, że spełniają konkretne potrzeby roślin i są dostosowane do lokalnych warunków zewnętrznych. Istnieją miejsca w Polsce ze specyficznym mikroklimatem, który pozwala na uprawę konkretnych gatunków krzewów owocowych, warzyw czy roślin ozdobnych. Jednakże, jak wszyscy zauważyli, klimat się zmienia, co czyni prognozowanie pogody trudniejszym, a nagłe zmiany pogody są coraz częstsze. W takich warunkach prowadzenie uprawy i prawidłowe szacowanie przyszłych zbiorów czy zysku ze sprzedaży np. sadzonek może być trudne. Tunele zblokowane mogą okazać się dobrym rozwiązaniem, ponieważ są odpowiednie do większych inwestycji, a jednocześnie pozwalają na znacznie mniejszy nakład finansowy w porównaniu do stałych obiektów wielkopowierzchniowych.
A jakie dokładnie gatunki najczęściej można spotkać w blokach foliowych? Tego rodzaju tunele, w przypadku dużych powierzchni do zagospodarowania, stosuje się w prowadzeniu krzewów owoców jagodowych — takich jak borówka, porzeczka czy malina. Pomimo że do pielęgnacji tego rodzaju roślin niektórzy nie wykorzystują tuneli zblokowanych, to stosowanie takich osłon pozwala na optymalizację procesu uprawy.
Tunele zblokowane mogą pomóc w ochronie roślin przed silnym wiatrem, wysychaniem podłoża i mechanicznymi uszkodzeniami. Co więcej, tworzą one odpowiedni mikroklimat, który sprzyja obfitemu owocowaniu. W takich obiektach, oprócz krzewów owocowych, można sadzić również rośliny ozdobne do późniejszej rozsady lub warzywa, takie jak pomidory, papryki czy ogórki.
Wśród różnych rodzajów osłon, bloki foliowe są szczególnie cenione przez dużych producentów roślinnych dzięki swojej praktyczności. Dają one dużą swobodę w doborze kształtu i powierzchni tuneli, a także umożliwiają uprawę większości gatunków roślin, na które jest duże zapotrzebowanie w Polsce. Jeśli chcesz poprawić wzrost i owocowanie upraw na dużych powierzchniach, postawienie tuneli zblokowanych może okazać się świetnym rozwiązaniem!