Temperatura i wilgotność to dwa z kilku kluczowych elementów udanej hodowli. Oba w dużym stopniu zależne od natury, pór roku i mikroklimatu. Innych warunków doświadczy producent warzyw na Lubelszczyźnie niż ten uprawiający tuję na Pomorzu. Niemniej w palecie dostępnych narzędzi jest sporo uniwersalnych reguł, które warto brać pod uwagę decydując się na używanie tunelu foliowego. Dzięki ich stosowaniu nacieszymy oczy i podniebienie.
Spis treści
Obowiązki hodowcy
Jednym z codziennych obowiązków hodowcy jest monitorowanie prognoz pogody. Różne internetowe serwisy są coraz dokładniejsze, a uzupełnione pamięcią historyczną człowieka umożliwiają w miarę sprawne przewidywanie tego co może się wydarzyć. Każdy gatunek roślin ma swoje ulubione warunki dobrego wzrostu i trzeba starać się je stwarzać. Bez nich prawidłowe procesy fotosyntezy, wchłaniania pokarmu i minerałów oraz ukorzeniania będą niskiej jakości. Możliwość wpływu na temperaturę i wilgotność to jedne z ważniejszych kryteriów doboru miejsca posadzenia tunelu na naszej działce. Złe ustawienie względem korytarzy przepływów powietrza nie dość, że nie pomoże nam w hodowli, to jeszcze zwiększa ryzyko uszkodzenia konstrukcji bloku foliowego.
Dobór tunelu foliowego
Wybór rodzaju foliaka ma także zasadnicze znacznie. Po pierwsze szkielet to fantastyczna infrastruktura do zainstalowania czujników, rynien, systemów nawadniania i nawilżania, instalacji grzewczych a nawet wentylatorów. Po drugie na etapie stawiania konstrukcji można umieścić elementy umożliwiające podnoszenie i opuszczanie ścian bocznych oraz bram. Także w oparciu o rozwiązania mechaniczne, nawet zautomatyzowane. Ciekawie opowiada o tym nasz klient będący właścicielem firmy Plant Service.
W co warto inwestować
Nie warto oszczędzać na zakupie dwóch rzeczy. Termometr znany jest każdemu, niemniej co dokładnie potrafi wskazać hignometr nie jest oczywistą wiedzą. Nazwa pochodzi od z greckiego słowa hygros oznaczającego wilgotny i jest to przyrząd służący do wyznaczania zawartości wilgoci w powietrzu. Dzięki nim utrzymanie prawidłowych warunków hodowli jest dużo prostsze. Różne gatunki kwiatów, warzyw i owoców mają swoje ulubione temperatury. Dla takiej papryki bardzo niebezpieczny jest spadek nocą do wartości niższych niż 16 stopni, a optymalny przedział wzrostu to 18-27. Inne wymogi mają jeżyny a jeszcze inne tuje. Również podczas przenoszenia rozsadów do tunelu, o czym pisaliśmy wiosną, największym ryzkiem jest wywołanie swoistego szoku termicznego. Zbyt drastyczne obniżenie temperatury zabije lub trwale osłabi sadzonkę.
Co przeciw grzybom
Ogrzewanie i wietrzenie pozwalają odprowadzać nadmiar wilgoci z obszaru uprawy. Bez tego łatwo o pojawienie się bardzo nieproszonego, trudnego do pokonania przeciwnika: pleśni oraz grzybów. Z kolei zbyt suche powietrze to problem ze wzrostem, głębszym i mocniejszym osadzeniem korzeni oraz potencjalne choroby liści. Dzisiejsza technologia także daje szeroką ofertę doboru nawilżaczy. Od parowych po ultradźwiękowe. By prawidłowo działać potrzebują sprawnej wentylacji i regularnych przeglądów serwisowych, o czym nie zawsze pamięta się w trakcie intensywnych prac hodowlanych.
Jak przeciwdziałać problemom z temperaturą
Dzięki zastosowaniu maty cieniującej pomagamy roślinom chronić się przed nadmiernym promieniowaniem słońca i nadmiernemu przegrzewaniu wnętrza bloku foliowego. Dodatkowo wspiera ona utrzymanie właściwej wilgotności powietrza i gleby. Mata jest tak skonstruowana, że radzi sobie z wiatrem, mrozem, gradem oraz promieniami UV. Jej zainstalowanie to kolejny element wzmacniający stabilność konstrukcji tunelu.
Mocowana z kolei przy pomocy specjalnych listew podwójna folia pompowana to także ciekawa propozycja. Składa się z dwóch warstw, pomiędzy które wtłaczamy sprężone powietrze za pomocą dmuchawy z automatycznymi sterownikami. Nie dość, że przyczynia się do utrzymania stabilnej temperatury w namiocie foliowym, to jeszcze może wpłynąć pozytywnie na koszty energii. Najlepiej zdecydować się na wariant folii wielosezonowej, bo w takim modelu przyniesie na korzyści ekonomiczne. W tunelu z taką folią temperatura jest wyższa o 3-8 stopni od foliaka z folią pojedynczą. Zmniejsza to istotnie ryzyko wywoływane przez przymrozki i nagłe obniżenie temperatury.
Innym wariantem stosowanym przez hodowców są kotły i piece nadmuchowe z rurowym rozprowadzaniem ciepła lub wiatrakiem montowanym na spodzie. Po zasypaniu podajnika i rozgrzaniu ciepłe powietrze dostarczane jest do wnętrza szklarni foliowej. Ilość powietrza które trzeba dostarczyć zależna jest od powierzchni i wysokości konstrukcji. Szeroka gama dostępnych modeli i spora konkurencja wśród producentów takich maszyn ułatwia podjęcie decyzji o ewentualnym zakupie. W kontekście ekonomicznym kluczowy jest dobór właściwego surowca do spalania (od gazu przez pelet po olej). Współczesne kotły są zautomatyzowane, mają wysoką wydajność. Niektórzy sięgają także po ogrzewanie wodne czyli szkielet oparty na grzewczych wężach. Mają one różną średnicę, zasilamy je z pieca na przykład centralnego ogrzewania i rozprowadzamy jako ogrzewanie „podłogowe” lub między rzędami upraw.
Co w sukurs wilgotności?
By utrzymać jej prawidłowy poziom z pomocą przyjdą nam systemy kropelkowego nawadniania. Powolne i systematyczne dostarczanie wody oprócz posilania roślin podtrzymuje w miarę stabilny poziom wilgotności. A możliwość zwiększenia zakresu przesyłanej cieszy to dobre rozwiązanie by obniżyć lub podnieść jej poziom. Istnieją rozwiązania ręczne i automatyczne. Powolne podlewanie też lepiej znoszą rośliny. Efektywność i ekonomiczność gospodarowania wodą też nie jest bez znaczenia. Taki zestaw składa się z kilku elementów – rur, szpilek, zaworów, rozdzielaczy – i można go zainstalować nawet samodzielnie.
Z kolei ściółkowanie to zabieg który kojarzy się przede wszystkim z ochroną ziemi przed temperaturą. Ale służy też utrzymaniu pożądanej wilgotności. Przykrywamy powierzchnię materią organiczną, najlepiej własną lub oddaną przez kogoś w ramach sąsiedzkiej przysługi. Słoma, kompost, kora, trociny, zręby drewne – każde z nich się do tego nadaje. Coraz większą popularność zyskuje też agrowłóknina, której poświęciliśmy czas w innym wpisie dotyczącym przymrozków. Agrowłóknina dobrze filtruje powietrze oraz utrudnia rozrost chwastom. Stosują ją zwłaszcza hodowcy roślin ciepłolubnych.
Czas to pieniądz, a w hodowli i uprawie czas podlewania ma jeszcze większe znaczenie. Niełatwo w tej czynności o proste błędy. Doświadczane w polskich warunkach od blisko dekady suche wiosny, lata a nawet jesień wymagają dużej troski w tym aspekcie. Bez prawidłowego działania narażamy się na potężne problemy i straty. Rośliny cierpiące na niedobór wody mogą na trwałe osłabić swoje tkanki. Najlepszy czas na te zabiegi to poranek i wieczór. Pomagamy wtedy w utrzymaniu odpowiedniej ilości cieszy w glebie. Godziny między 10 a 17 są największym zagrożeniem: woda wywołuje wtedy szok termiczny, szybko odparowuje i cały proces staje się nieefektywny.
Podsumowanie
Podsumowując do kanonu najlepszych działań pozwalających utrzymać odpowiednią temperaturę i wilgotność zaliczamy: dobór miejsca osadzenia tunelu oraz jego modelu, wykorzystanie szkieletu do instalowania infrastruktury nawilżającej lub ogrzewającej, zakup narzędzi takich hignometr, monitorowanie pogody oraz stosowanie się do wytycznych kalendarza upraw, stosowanie mat lub folii, odpowiednie podlewanie i nawadnianie.