tuje w bloku foliowymTym razem nasze cztery kółka i gościnność klienta zaprowadziły nas na styku Mazowsza i Podlasia, do Małkinii Dolnej, malowniczo położonej między rzekami Bug i Brok. To strategiczne położenie miało kluczowe znaczenie dla umiejscowienia tunelu zblokowanego. Te historyczne i krajobrazowo fascynujące tereny zostały opisane w zajmujący sposób przez Macieja Falkowskiego w książce „Ślachta, historie z podlasko-mazowieckiego pogranicza” (Wydawnictwo Czarne, 2024). Warto zacytować fragment:„O specyfice tego regionu położonego na pograniczu Mazowsza i Podlasia – z grubsza rzecz ujmując, między Bugiem na południu, dawną granicą z Prusami na północy, Kurpiami na zachodzie oraz dolinami Biebrzy i Narwi w jej środkowym biegu na wschodzie – który chyba najtrafniej można określić jako Łomżyńskie, w dużej mierze zdecydowała szlachta. W tutejszej gwarze – ślachta. Jednak nie taka, jaką znamy z podręczników, książek, filmów i stereotypów, ale w pocie czoła, własnoręcznie uprawiająca swoją ziemię nieprzerwanie od jakichś sześciuset lat”.Dawniej centrum życia społeczno-gospodarczego stanowił tu Brok, gdzie odbywał się handel towarami transportowanymi Bugiem i Wisłą do Gdańska, a w drugą stronę – w kierunku Wilna czy Grodna. Później kluczową rolę odegrała Ostrów Mazowiecka, rozwijająca się dzięki kolei. Dziś w logistyce i transporcie roślin ozdobnych Plant Service, firmy Pana Piotra Stefańczyka, istotną rolę odgrywa droga ekspresowa S8. Umożliwia ona szybkie dostawy do takich sieci jak Biedronka, Lidl, Dino, czy do centrum logistycznego Castoramy oraz giełdy w Broniszach. Kupując tuję czy lawendę w tych sklepach lub osiedlowej kwiaciarni, istnieje szansa, że trafiłeś na rośliny wyprodukowane przez Plant Service. Firma współpracuje także z pośrednikami, co umożliwia eksport na rynek łotewski, litewski i estoński.Spis treści
lawenda i tuja w tunelu zblokowanym
Główna siedziba firmy znajduje się w Kaczkowie Starym, w odległości około 9 km od Małkinii Dolnej. To tam na blisko 4 hektarach, przy użyciu parku maszynowego (myjki, doniczkarki, wózki widłowe) i zaangażowaniu kilkunastu pracowników toczy się prawie cała aktywność firmy. Codziennie zużywa się tam około 400 tys. litrów wody na podlewanie tuj i lawendy. By zapewnić taką ilość bez szkody dla lokalnego ekosytsemu nasz Gospodarz zdecydował się na skorzystanie z tzw. Małej Retencji Wody. Wszystko, co nie jest potrzebne roślinom jak woda z opadów wraca poprzez system drenażowy do wykopanego stawu i zbiorników betonowych wkopanych pod powierzchnią ziemi. Nie mnie jednak uprawa pod osłonami ma miejsce w drugiej lokalizacji firmy w Małkinii.
Skąd taki pomysł
tunel zblokowany dla krzewów ozdobnych
Historia Pana Piotra jest bardzo ciekawa. Jego ojciec pracował w szkółkach roślin ozdobnych w Niemczech i tam poznał know-how tej branży. Później zaczął sprzedaż niemieckich roślin w Polsce. Pan Piotr choć nie planował takiej drogi zawodowej dla siebie, to pomagając Tacie powoli wsiąkał w ten biznes i ostatecznie postawił na niego. – „Na początku zajmowałem się głównie handlem – opowiada nasz rozmówca – pomagałem też rodzimym hodowcom w sprawach logistycznych, dzieląc się doświadczeniem z tego jak organizować dostawy do wielkich sieci takich jak Leroy Merlin. Chodziło o to by towar był czysty, dobrze opakowany, ładnie się prezentował. U nas wtedy jeszcze nie było takiej kultury sprzedaży roślin.”
W 2017 roku Pan Piotr postanowił poszerzyć działalność handlową o własną produkcję. W miejscu gdzie stoi dziś trzynawowy tunel był lasek a teren wymagał wyrównania koparką. Pan Piotr zakładając firmę przygotował wieloletni plan sprzedaży produktu z perspektywą do 2030 roku. Konsekwentnie go realizuje, osiągając część celów przed czasem. – „Stawiając tunel policzyłem kosztochłonność i czasochłonność całego cyklu produkcji czyli osiągnięcia przez rośliny rozmiarów umożliwiających ich sprzedaż – wyjaśnia Pan Piotr – Cykl oczywiście się wydłuża, nawet do trzech lat. Ale różnica w przychodach jest znaczna, zarabia się o wiele więcej niż gdyby kupić w miarę dużą sadzonkę i po krótszym czasie ją odsprzedać.”
Sprzedaż detaliczna uzupełnia działalność firmy, choć nie jest jej głównym filarem. Klienci mogą osobiście obejrzeć rośliny zarówno w Kaczkowie Starym, jak i Małkinii.
Rośliny ozdobne
Największą część upraw i udział w sprzedaży zajmuje tuja szmaragdowa, gdzie szczyt sezonu przypada na marzec i kwiecień. Lawenda uzupełnia hodowlę a jej obecność wydłuża okres handlowy o kolejne tygodnie. Lawenda jest wdzięcznym produktem, bo kupowana jest po to by ozdobić zarówno wnętrza mieszkań, biur i domów, jak i ogrody czy balkony. Obie rośliny są hodowane pod tunelem. Pan Piotr planuje w kolejnym roku postawienie drugiego tunelu na tej samej działce. Dobre warunki wzrostu ma znaleźć tam laurowiśnia, której liście cieszą oczy przez cały rok. W pierwszym okresie wzrostu jest ona na tyle wrażliwa w hodowli na choroby, grzyby i szkodniki, że bez tunelu ciężko będzie o pożądane efekty. Po osiągnięciu jednego metra jest już wystarczająco silna aby radzić sobie ze wszelkimi zagrożeniami i nie ma konieczności jej uprawy w bloku foliowym pod osłonami. W długim terminie w centrali firmy w Kaczkowie planowane jest rozmieszczenie kolejnych tuneli tym razem pojedynczych z łukowymi przęsłami.
Budowa i funkcjonowanie tunelu
tunel foliowy od wewnątrzBlok foliowy w Małkinii ma 20 metrów szerokości i 40 metrów długości, a jego ściana boczna ma wysokość 160 centymetrów. Został postawiony w 2021 roku w zaledwie cztery dni. System rynien to późniejsza inicjatywa właściciela, a montaż folii wymagał koordynacji czterech osób. „Czekaliśmy na bezwietrzny moment – wspomina Pan Piotr – bo już przy wietrze 10 km/h folia zaczynała się podnosić, co utrudniało jej montaż”. Do tej pory żaden element konstrukcji nie wymagał naprawy, a drobne korekty, takie jak dokręcanie śrub, są naturalne w przypadku takiej konstrukcji.
Do dziś żaden element szklarni foliowej nie wymagał naprawy czy wymiany. Po mniej więcej 18 miesiącach dokręcenia wymagały niektóre śruby, co jest naturalne gdy taka konstrukcja podlega oddziaływaniu wiatru, deszczu czy śniegu. Najbardziej narażona na przeciążenia jest folia położona od zachodniej strony, od tej z której przychodzą wiatry. Bogatszy o kilkuletnie doświadczenia Pan Piotr twierdzi, że dziś nie zrobiłby małych dziurek w balonach z wodą deszczową, które tworzyły się po tej stronie tunelu. Wtedy troska i strach o to, że pod ciężarem wody folia może się rozerwać, pchnęły gospodarza do takiego ruchu. Później wiatr zsunął o jakieś pół metra folię z zachodniej nawy, konieczne było naciąganie i pewne załatanie luk. Dwa elementy (rurki po 10 metrów), które były dostarczone z naddatkiem przy montażu bardzo się w tej sytuacji przydały i posłużyły do prawidłowego obciążenia folii.
zabezpieczenie folii przed zerwaniem
Dziś nic złego się nie dzieje. Hodowca radzi wszystkim by „bąbli” z wodą nie usuwać lecz zostawiać, bo trzymają folię i konstrukcję w ryzach. System do nawadniania zainstalowano samodzielnie, położono folię uniwersalną. Mata na podłożu to obowiązkowy schemat przy takiej produkcji bo ogranicza do minimum chwasty czy trawę. Zamontowano dwie automatycznie otwierane i zamykane bramy. Pan Piotr planuje kolejny technologiczny skok, rozważając by w perspektywie kilkunastu miesięcy całkowicie zautomatyzować ten proces w oparciu o czujniki temperatury.
Tunel foliowy zimą
Zimą zdarzają się momenty kiedy trzeba interweniować i zsuwać śnieg z tunelu a nawet sypać sól. Śnieżyce w tym regionie są rzadsze niż kiedyś ale uwarunkowanie geograficzne powoduje długie umiejscowienie się chmur właśnie nad Małkinią. Oprócz rynien założono także po dwa przewody grzewcze do każdej z nich. Wiążą się z tym koszty ale specyfika hodowli tego typu roślin wymaga podjęcia dodatkowych środków. Dzięki temu śnieg na bieżąco topnieje i minimalizowane jest ryzyko. – „Gdy wyjeżdżamy na trzy, cztery dni to zawsze wcześniej patrzę na szczegółowe prognozy pogody by wiedzieć co może się wydarzyć” – stwierdza Pan Piotr.
Interakcje ze światem zwierząt
Bramy w tunelu
Jak w każdej uprawie pod osłonami interakcja ze światem zwierząt ma różne odsłony. Podczas siania lawendy, co dzieje się w lipcu, ptaki momentalnie próbują wlatywać do środka i napełniać żołądki. Ale dzięki ich obecności krąży w pobliżu mniej owadów, z których część nie pomaga tym krzewom we wzroście. Po żniwach pojawiają się myszy ale one tujom za bardzo nie szkodzą. Latem tunel odwiedzają także sarny co widać po śladach i nagraniach na kamerze. Zdarza im się poskubać co smaczniejsze części tuji. Wtedy z racji na temperatury i konieczność prawidłowej cyrkulacji powietrza bramy tunelu nie są zamykane.
Optymalizacja cyklu produkcyjnego
Różnica między tują uprawianą w ogrodzie, a w tunelu
„Tunel foliowy jest najlepszym rozwiązaniem dla hodowli jeśli nie wymaga ona ogrzewania w zimnych miesiącach. Polecam je także konkurencji bo z nią trzeba przecież współpracować. Jeśli chodzi o mój obszar produkcji to nic lepszego nie potrzeba. Jeśli chodzi o tuję to doszliśmy dziś do takiej wprawy, że przy użyciu odpowiednich nawozów i przy w miarę sprzyjającej pogodzie cykl produkcji zamykamy w dwa lub w dwa i pół roku” – stwierdza Pan Piotr. Pod osłonami znajduje się aż 50 tys doniczek z tą rośliną. Różnicę we wzroście tuji pomiędzy hodowlą na zewnątrz a pod dachem konstrukcji można zauważyć gołym okiem. Z kolei lawenda rośnie około 3 miesięcy i najlepiej sprzedaje się w maju. Ale że tunel nie jest ogrzewany to cykl hodowli trwa w tym przypadku od lipca do majówki. Planowana na bliską przyszłość uprawa laurowiśni swój cykl życia zamyka po 18 miesiącach.
Podsumowanie
Imponujący jest rozwój firmy Plant Service na przestrzeni ostatnich lat. Imponujące są także dalsze plany. Cieszymy się, że mogliśmy w tej historii uczestniczyć. Zgodnie z naszą misją staramy się jak najlepiej i najefektywniej wspierać hodowców, plantatorów i producentów.
